نمازهاى واجب شش نماز است:
1ـ نمازهاى يوميّه
2ـ نماز طواف واجب خانه خدا
3ـ نماز آيات
4ـ نماز ميّت
5ـ نماز قضاى پدر و مادر كه بر پسر بزرگتربه شرحى كه مى آيد واجب است
6ـ نماز نافله اى كه به واسطه نذر و عهد و قسم واجب شده است
نمازهاى واجب شش نماز است:
1ـ نمازهاى يوميّه
2ـ نماز طواف واجب خانه خدا
3ـ نماز آيات
4ـ نماز ميّت
5ـ نماز قضاى پدر و مادر كه بر پسر بزرگتربه شرحى كه مى آيد واجب است
6ـ نماز نافله اى كه به واسطه نذر و عهد و قسم واجب شده است
نمازهای واجب یومیه
نمازهای واجب یومیه موارد زیر میباشد:
صبح .........................................دو ركعت
ظهر و عصر........... هر كدام چهار ركعت
مغرب ......................................سه ركعت
عشاء ....................................چهار ركعت
در سفر باید نمازهای چهار ركعتی را با شرائطی خاصی ، دو ركعت خواند.
نماز آيات
*** نماز آيات چيست و علت شرعى وجوب آن کدام است؟
جواب: نماز آيات دو رکعت است که هر رکعت آن پنج رکوع و دو سجده دارد و اسباب شرعى وجوب آن عبارت است از: کسوف خورشيد و خسوف ماه، اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود؛ زلزله و هر حادثه غيرعادى که باعث ترس بيشتر مردم شود مانند بادهاى سياه يا سرخ و يا زرد که غيرعادى باشند؛ تاريکى شديد، فرو رفتن زمين و ريختن کوه، صيحه آسمانى و آتشى که گاهى در آسمان ظاهر مىشود. در غير از کسوف و خسوف و زلزله، بايد آن حادثه موجب ترس و وحشت بيشتر مردم شود، و حادثهاى که ترس آور نباشد و يا موجب ترس و وحشت افراد نادرى گردد، اعتبار ندارد.
*** نماز آيات چگونه بايد خوانده شود؟
جواب: به چند صورت مىتوان آن را بجا آورد:
+++ صورت اول: بعد از نيت و تکبيرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همين طور ادامه دهد تا يک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نمايد و بعد براى رکعت دوم قيام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
+++ صورت دوم: بعد از نيت و تکبيرةالاحرام، حمد و يک آيه (البته احتساب بسمالله به عنوان يک آيه خلاف احتياط است) از سورهاى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آيه ديگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آيه ديگرى از همان سوره را قرائت نمايد و همين طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سورهاى که پيش از هر رکوع، يک آيه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قيام نمايد و حمد و آيهاى از يک سوره را بخواند و به رکوع برود و همين طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به يک آيه از سورهاى اکتفا کند، نبايد سوره حمد را بيش از يک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
+++ صورت سوم: يکى از رکعتها را به يکى از دو صورت و رکعت ديگر را به نحو ديگر بجا آورد.
+++ صورت چهارم: سورهاى را که آيهاى از آن را در قيام پيش از رکوع اول خوانده، در قيام پيش از رکوع دوم يا سوم يا چهارم تکميل نمايد، که در اين صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قيام بعدى اعاده نموده و يک سوره يا آيهاى از آن را اگر پيش از رکوع سوم يا چهارم است، قرائت کند، و در اين صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.
*** آيا وجوب نماز آيات اختصاص به کسانى دارد که در شهر وقوع حادثه هستند و يا شامل همه مکلفينى که از آن مطلع شدهاند هرچند در آن شهر نباشند نيز مىشود؟
جواب: وجوب آن مختص کسانى است که در شهر وقوع حادثه هستند و کسى هم که در شهر متصل به شهرى که حادثه در آن رخ داده، بهطورى که مانند يک شهر محسوب شوند، زندگى مىکند، حکم آنها را دارد.
*** اگر شخصى هنگام وقوع زلزله بيهوش باشد و بعد از وقوع آن به هوش آيد، آيا نماز آيات بر او واجب است؟
جواب: اگر علم به وقوع زلزله پيدا نکند تا اينکه زمان متصل به وقت وقوع آن بگذرد، خواندن نماز آيات واجب نيست، اگرچه احتياط آن است که بجا آورد.
*** بعد از وقوع زلزله در منطقهاى، غالباً در مدت کمى دهها پس لرزه رخ مىدهد، حکم نماز آيات در اين موارد چيست؟
جواب: هر زلزلهاى، چه شديد و چه خفيف، اگر زلزله مستقلى محسوب شود، نماز آيات جداگانهاى دارد.
*** اگر مرکز زلزله نگارى، وقوع لرزشهاى خفيف زمين را با ذکر تعداد آن در منطقهاى که ما زندگى مىکنيم، اعلام نمايد، ولى ما اصلاً آنها را احساس نکنيم، آيا در اين حالت نماز آيات بر ما واجب مىشود يا خير؟
جواب: اگر هنگام وقوع زلزله و يا در زمان متصل به آن، خودتان آن را احساس نکنيد، نماز آيات بر شما واجب نيست.
منبع : رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی خامنه ای "دام ظله العالی"
نماز میت
نماز میت یا نماز مرده، نمازی است که در ادیان اسلام و بهائی برای مرده میخوانند. این نماز یکی از کارهای دینی است و همانند دیگر ادایان یک نوع تشریفات برای مردهاست.
وقتی مسلمانی هر چند کودک، از دنیا میرود، پس از غسل دادن وکفن کردن، باید بر پیکر او نماز خواند. گرچه نام «نماز میت»بر آن گفته شده، ولی در واقع دعایی بیش نیست، زیرا رکوع و سجود و تشهد وسلام ندارد و وضو و غسل و تیمم داشتن شرط نیست و پاک بودن بدن نمازگزار هم لازم نمیباشد. اگر چه بهتر است شرایط نماز را داشته باشد.
این مراسم، بهتر است که به صورت جماعت انجام شود.
خواندن نماز بر جنازه مسلمان،«واجب کفایی»است. یعنی بر همه مسلمین واجب است و اگر فرد یا افرادی بخوانند، از دیگران ساقط است.
این نماز، خواستن رحمت و مغفرت برای مردهاست. از این رو بهتراست که دوستان و بستگان و مؤمنین را خبر کند تا حضور یافته و بر اونماز بگزارند. این نماز، هم سبب رحمت بر میت است و هم موجب اجربرای نمازگزاران میشود.
معمولاً در خواندن این نماز، دعاها و جملات خاصی به صورت مستحب خوانده میشود. اما اندازه واجب آن، که دانستنش برای هرمسلمان ضروری است به اینصورت است:
نماز میت پنج تکبیر دارد.
پس از تکبیر اول، بگویند:اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدارسول الله.
پس از تکبیر دوم:بگویند:اللهم صل علی محمد و آل محمد.
پس از تکبیر سوم:اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات.
پس از تکبیر چهارم:اللهم اغفر لهذا المیت(اگر میت، مرد است)
یا:اللهم اغفر لهذه المیت(اگر میت، زن است)
پس از تکبیر پنجم، نماز تمام است.
کسی که بر میت نماز میخواند، باید رو به قبله باشد، و میت را، درمقابل او به پشت بخوابانند. بطوری که سر او به طرف راست نمازگزار وپایش به طرف چپ او باشد.
نمازگزار باید از میت دور نباشد. ولی اگر به صورت جماعت باشد، دور بودن نفرات دیگر مانع ندارد ولی اتصال باید حفظ شود.
اگر بر میتی نماز خوانده نشود(به عمد یا از روی فراموشی)یا بعدامعلوم شود که نماز، باطل بوده، پس از دفن شدن بر قبر او باید خواند.
منبع : ویکی پدیا (http://fa.wikipedia.org)
یکى از اعمال عمره و حج، طواف است، یعنى هفت دور گشتن به دور خانه خدا با شرایطى که در مناسک حج آمده است، بعد از تمام شدن طواف باید فورا (بین آن دو فاصله نشود و تأخیر در حدّ متعارف مانعى ندارد) دو رکعت نماز به نیت نماز طواف مثل نماز صبح در کنار مقام ابراهیم بخوانند و نباید بین نماز وطواف فاصله بیفتد یا در جاى دیگرى غیر از مقام ابراهیم خوانده شود؛ بلند یا آهسته خواندن نماز طواف، جائز است و در آن خواندن هر سوره اى نیز جائز است هر چند مستحب است در رکعت اول بعد از حمد، سوره توحید و در رکعت دوم «قل یا أیّها الکافرون» خوانده شود .
در نماز طواف و نیز سایر نمازها ی مربوطه، جلوتر بودن یا برابر ایستادن زن و مرد در نماز، به صحت نماز ضرر نمى زند
نماز قضای پدر
وقتی به امر خدا قضای نماز پدر بر پسر بزرگ واجب شد، با این وجوب، آن نمازها مثل نمازهای خودش، جزو اعمال واجب پسر می گردد. چه بسا دلیل تكلیف، آن باشد كه وی به جهت بزرگ تر بودن، معمولا از حیات پدر بیش ترین بهره و استفاده را نسبت به دیگر فرزندان برده است. در مورد لزوم نماز قضای پدر بر پسر بزرگ تر، حکمت های مختلفی مطرح است که یکی از مهم ترین آن ها، امتیاز پسر بزرگ تر نسبت به دیگر ورثه در ارث است. از نظر فقهی، پسر بزرگ تر می تواند وسایل اختصاصی و شخصی پدر را صاحب شود. این وسایل، شامل لوازم شخصی پدر همچون: انگشتر، قرآن و شمشیر است كه در اصطلاح فقهی، «حبوه» خوانده می شود. در فقه تأكید شده كه پسر بزرگ تر، حق ارث بردن این وسایل را دارد. (1)
در مقابل این امتیازات، وظایفی هم بر عهده او نهاده شده است؛ از جمله به جا آوردن قضای نمازهای خوانده نشده پدر. ارتباط این دو امر، به گونه ای است كه برخی از فقها تأكید می نمایند که اگر پسر بزرگ تر نمازهای قضا را به جا نیاورد، حق ارث بردن حبوه را ندارد. به هر حال، تكلیف نمازهای پدر، یك تكلیف واجب برای پسر بزرگ تر است، همانند همه تكالیف دیگرش. در نتیجه، فرزند بزرگ تر به دلیل حرمت و جایگاه پدر، موظف به احترام او و ادا نمودن برخی از دیون وی می شود. وقتی به امر خدا قضای نماز پدر بر پسر بزرگ واجب شد، با این وجوب، آن نمازها مثل نمازهای خودش، جزو اعمال واجب پسر می گردد. چه بسا دلیل تكلیف، آن باشد كه وی به جهت بزرگ تر بودن، معمولا از حیات پدر بیش ترین بهره و استفاده را نسبت به دیگر فرزندان برده است. اما در عین حال، عمل برای پسر بزرگ تر، جزء اعمال نیکو و صالح خود او نیز شمرده شده است و ثواب فراوان دارد. امام صادق (علیه السلام) میفرماید: "حج، روزه و... از جانب میت قضا میشود. انجام دادن این کار، نیکو است". (2)
منابع :
(1)-(امام خمینی، توضیح المسائل)
(2)-(شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 8، ص 279)
اگر كسى براى به جا آوردن نمازهاى فوت شده ميّتى اجير شود، يا براى انجام نمازى نذر و عهد كرده و يا قسمى ياد كرده در اين صورت واجب است آنها را به جا آورد. تعداد ركعات هم بستگى دارد كه هنگام نذر، اجاره، قسم و يا عهد، چند ركعت در نظر گرفته شده است.