درخواست نصیحت از رسول خدا (ص)...

امام صادق (ع): مردی از رسول خدا (ص) درخواست نصیحتی کرد. حضرت فرمودند: ای مرد نماز را عمداً ترک نکن، زیرا کسی که از روی عمد نماز را ترک می کند، از ملت اسلام بیرون است.

منبع: وسائل الشیعه، ج 3، ص 29

هرکس کافر شود ؛ تمام اعمالش نابود میگردد...

راوی گوید امام صادق (ع) درباره گفتار خدای عزوجل در سوره مائده آیه 55: «هر کس کافر شود بعد از ایمان آوردنش، به تحقیق تمام اعمالش نابود گشته و در آخرت از زیانکاران خواهد بود» فرمودند: منظور از این شخص، ترک کننده نماز است که پس از اقرار به اسلام، با ترک نمودن نماز از آن رو گردانده است. 

منبع: اصول وافی، ج 2، ص 73

جایگاه کسانی که نماز نمیخوانند و شراب مینوشند...

رسول خدا (ص): در جهنم یک وادی است که از شدت عذاب آن، جهنمیان هر روز هفتاد مرتبه از آن می نالند و در وادی، خانه ای از آتش و در آن خانه چاهی قرار دارد که در آن چاه تابوتی است و در آن تابوت ماری است که هزار سر دارد و در هر سری هزار دهان و در هر دهان هزار نیش است و این جایگاه کسانی است که نماز نمی خوانند و شراب می نوشند. 

منبع: لئالی الاخبار، ص 395

 لجاجت کافران در مورد نماز

سوره مرسلات ، آیه 48: «و اذا قیل لهم ارکعوا لایرکعون» 

«و هنگامى که به آنها گفته شود رکوع کنید، رکوع نمى کنند».

کسی که نمازش را ترک کند داخل "ویل" خواهد شد...

رسول گرامی (ص) فرمودند : نماز ستون دین است ، پس کسی که عمدا نمازش را ترک کند دینش را خراب کرده است و کسی که به اوقات نماز اهمیت ندهد داخل «ویل» خواهد شد و «ویل» محلی در جهنم است.

خداوند در قرآن فرمود:

سوره ماعون آیه 4: «ویل جای کسانی است که در نمازشان سهل انگاری می کنند»

منبع: بحارالانوار جلد 82 صفحه 202

عذاب سخت ترک کنندگان نماز

سوره مدثر، آیات 40 – 43:

«یتساءلون عن المجرمین، ما سلککم فى سقر، قالوا لم نک من المصلین» 

«(اهل بهشت) سؤال مى کنند از مجرمان چه چیز شما را به دوزخ فرستاد، مى گویند ما از نمازگزاران نبودیم» .

سوره غافر، آیه 60 :

« ان الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنم داخرین » 

«آنان که از عبادت کردن به خداوند تکبر مى ورزند، هرچه زودتر ذلیلانه به جهنم فرو خواهند رفت» .

سوره مؤ من آیه 60:

«ادعونى استجب لى ان الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنم داخرین»

«مرابخوانید که شما رااجابت خواهم کرد، آنان که از پرستش من سرباز مى زنند، بزودى در حالى که خوار باشند وارد دوزخ خواهند شد».

 ترک نکردن نمازحتى در صحنه جنگ

سوره بقره ، آیه 239 : «فان خفتم فرجالا او رکبانا فاذا امنتم فاذکروا الله کما علمکم ما لم تکونوا تعلمون» 

«و اگر (به خاطر جنگ یا خطر دیگرى) بترسید (نماز را) در حال سواره و یا پیاده انجام دهید، اما وقتى امنیت خود را بازیافتید، خدا را یاد کنید (نماز را به طور معمول بخوانید) آن چنان که به شما تعلیم داد چیزهایى را که نمى دانستید».

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :
التَّکبِیرهَ الأولی مَعَ الامامِ خَیرٌ مِنَ الدُّنیا وَ مَا فِیهَا
تکبیر اول را با امام جماعت گفتن بهتر است از دنیا و آنچه در آن است.

---------------------

منبع :  مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۴۸۸

هشدار به ترک کنندگان نماز

 رسول گرامی (ص): هر کس از این امت نماز را ترک کند و به ثواب آن اعتقاد نداشته و از عذابش نهراسد، باکی نیست که او یهودی یا نصرانی یا مجوسی می میرد. 

منبع: اصول ولفیریال ج 2، ص 69

رسول خدا (ص): از ما نیست کسی که نماز را ترک کند و به شفاعت ما نمی رسد کسی که شراب بنوشد و نماز واجب خود را ترک کند و چنین اشخاصی بر سر حوض کوثر بر من و اهل بیتم وارد نخواهند شد.  منبع: فروع کافی، ج 3، ص 269

پیامبر اکرم (ص): هرگاه کسی نماز صبح را نخواند، فرشته ای از آسمان او را صدا می کند: ای زیانکار! و هرگاه نماز ظهرش را نخواند، فرشته ای به او می گوید: ای خیانتکار! و هرگاه شخص نماز عصر خود را نخواند، گوید: ای بی دین! و اگر نماز مغرب خود را نخواند، گوید: ای کافر! و اگر شخص نماز عشاء را ترک کند، گوید: وای برتو که در تو هیچ خیر و منفعتی نیست. 

منبع: وسائل الشیعه، ج 3، ص 31

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :
إنَّ الله یَستَحیِیَ مِن عَبدِهِ إذا صَلَّی فِی جَماعَهٍ ثُمَّ سَألَهُ حَاجَهً أن یَنصَرف حَتّی یَقضِیهَا
زمانی که بنده ای  نمازش را به جماعت بخواند، خداوند از او حیاء می کند، و هنگامی  که از او طلب حاجت کرد، منصرف نشود، مگراین که حاجتش را برآورد.

---------------------

منبع :  بحار الانوار، ج ۸۸ ص ۴ 

حسرت در قیامت

 پیامبر اکرم (ص): درباره آیه 99 سوره مؤمنون که شخص گناهکار به هنگام مرگ می گوید: «پروردگارا! مرا به دنیا بازگردان تا عمل صالح انجام دهم» فرمودند: منظور شخص ترک کننده نماز است و منظور از عمل صالح در خواست شخص بی نماز است که می خواهد نماز را برپا دارد.  

منبع: بحارالانوار، ج 82، ص 202

شیطان که رانده شد به جز از یک خطا نبود

خود را به سجده آدم رضا نکرد

شیطان هزار مرتبه برتر است از بی نماز

او سجده بر آدم، این بر خدا نکرد

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :
الصَّلاهُ تَسوَدُّ وَجه الشَّیطان 
نماز چهره شیطان را سیاه می کند.

---------------------

منبع :  نهج الفصاحه، ص ۳۹۶

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :
قُم فَصَلِّ فإنَّ فِی الصَّلاهِ شِفاء
بر خیز و نماز به جا آور! پس همانا در نماز شفا است.

---------------------

منبع :  جامع احادیث الشیعه، ج ۴، ص ۲۸

 
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :
الصَّلاهُ رَأسُ الاسلامِ 
نماز (به منزله) رأس اسلام است.

---------------------

منبع :  بحار الانوار، ج ,۱۷ ص ۱۲۷میزان الحکمه، ج ۵، ص ۳۶۷

شب به نماز نافله، روز به کمین قافله
 

کاربرد: این ضرب المثل نیز نشانگر این است که افرادی وجود دارند که از گزاردن نمازهای مستحبی (نافله) غافل نیستند و زیاده نماز می گزارند ولی در عمل از هیچ عمل زشت و ناپسندی حتی دزدی اجتناب نمی کنند و با خواندن نمازهای مستحبی سعی در سرپوش گذاشتن روی کارهای خود می نمایند.

گناه ترک کننده نماز

 امام صادق(ع): در کتب پیشینیان روایت شده است که: هرکس با هفتاد دختر در خانه زنا کند، و هفتاد پیغمبر را بکشد و هفتاد کتاب آسمانی را بسوزاند، گناهش کمتر است از کسی که یک روز نمازش را عمداً نخواند. 

منبع: نصایح، ص 241

کسانی که نماز را ترک می کنند  

امت من درباره نماز چهار گروه می باشند

حضرت محمد (ص): امت من درباره نماز چهار گروه می باشند:

1- عده ای نماز نمی خوانند. اینها اهل وادی «سقر» می باشند

2- عده ای که بعضی اوقات نماز می خوانند و گاهی نمی خوانند. اینها اهل وادی «نمی» می باشند.

3- عده ای سهل انگار هستند که به نماز خود اهمیت نمی دهند و احکام آن را یاد نمی گیرند و اشتباه می خوانند و یا در آخر وقت به جا می آورند، که خدای متعال در مورد این گروه در سوره ماعون آیه 4 می فرماید: «وای بر نمازگزارانی که نماز خود را سبک می شمارند».

4- مؤمنانی هستند که نمازشان را با خشوع و کامل می خوانند. اینها رستگارند و جایشان در بهشت است. 

منبع: نصایح، ص 218

نماز های نافله روزانه

نافله صبح: دو ركعت قبل از نماز صبح.

نافله ظهر : 4 تا دو ركعتى قبل از نماز ظهر.

نافله عصر: 4 تا دو ركعتى قبل از نماز عصر.

نافله مغرب: 2 تا دو ركعتى بعد از نماز مغرب.

نافله عشا: يك دو ركعتى به صورت نشسته.

نماز نافله شب

نماز شب 11ركعت است. که به صورت 5 تا دو رکعتی و 1 تا یک رکعتی خوانده می شود.

4تا دو ركعتى اوّل به نيّت نماز نافله شب.

1 دو ركعتى به نيّت نماز نافله شفع.

1 يك ركعتى به نيت نافله وتر.

آشنایی با نماز های مستحبی

نمازهای مستحبی زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله‌های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها را در غیر روز جمعه سی و چهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشا ویازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح میباشد و چون دو ركعت نافله عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند ، یك ركعت حساب میشود . ولی در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر ، چهار ركعت اضافه میشود .

فلسفه نمازهاي نافله چيست؟ و چگونه مي توان از آن بهره برداري بالايي نمود؟

در روايات وارد گشته که نمازهاي نافله مانند سدي هستند که از نمازهاي واجب محافظت مي کنند يا موجب جبران نقائص نماز مي گردند.

امام سجاد(ع) فرمودند: «حق تعالي تدارک خواهد فرمود نقصان نمازهايتان را به نمازهاي نافله» (منتهي الامال، تاريخ امام سجاد(ع«

البته برخي از نمازهاي مستحبي اثرات مخصوص به خودي نيز دارند مانند نماز شب که خواص متعددي در روايات براي آن بيان شده مانند تقويت ايمان و انس به خداوند، زيادي روزي، زيبايي چهره و... .

يا نماز جعفر طيار که براي برآورده شدن حاجت يا رفع مشکل خوانده مي شود يا نماز شکر که موجب ازدياد نعمت مي گردد و طريقه بهره برداري کامل از نوافل همان شيوه اي است که خود معصومين(ع) به نسبت به انجام نوافل دستور داده اند، يعني به هيچ وجه کمترين تغييري در آن ايجاد نکنيم.

تمام نمازهاى يوميه براى خود نماز نافلهاى دارند كه به صورت دو ركعتى همانند نماز صبح خوانده میشود .

نمازهاى واجب شش نماز است:

 1ـ نمازهاى يوميّه

 2ـ نماز طواف واجب خانه خدا

3ـ نماز آيات

 4ـ نماز ميّت

 5ـ نماز قضاى پدر و مادر كه بر پسر بزرگتربه شرحى كه مى آيد واجب است

 6ـ نماز نافله اى كه به واسطه نذر و عهد و قسم واجب شده است

روزه ی بی نماز، عروس بی جهاز، قورمه ی بی پیاز!
 

کاربرد: درواقع نشانگر چیزی ناقص و ناتمام است.

توضیح آن که: کسانی هستند که در عین حال که روزه اند خود را از از انجام فرضیه ی نماز معاف می دانند. روزه ی بی نماز به اعمال این گونه افراد اطلاق می شود.

اگر دقیق بنگریم در بین خویشان و آشنایان و بیگانه افرادی هستند که اصلاً نمازگزار نیستند و فقط در ماه مبارک رمضان به روزه گرفتن اکتفا می کنند و به یاد نیایش و دعا و روزه و در اثر حرمت این ماه سعی می کنند خود را با افراد جامعه  تطبیق دهند و با گفتن روزه (نخوردن و نیاشامیدن) خود را به رنج و تعب بیاندازند تا بلکه ثواب اُخروی کسب نمایند؛

و تنها در شبهای احیا، آن زمان که به اصطلاح بازار منابر، گرم تر است، کم و بیش با نماز و روزه، با مساجد و مجالس وعظ و خطابه، سروکار یافته و به محض پایان این شب ها، نه از نمازشان خبری است و نه از خدا جویی شان اثری است، در حالی که سراسر این گونه اعمال بدون شناخت مایه گرفته است!

نمازهای واجب یومیه

نمازهای واجب یومیه موارد زیر میباشد:

صبح .........................................دو ركعت

ظهر و عصر........... هر كدام چهار ركعت

مغرب ......................................سه ركعت

عشاء ....................................چهار ركعت

در سفر باید نمازهای چهار ركعتی را با شرائطی خاصی ، دو ركعت خواند.

نماز آيات‏ 

***    نماز آيات چيست و علت شرعى وجوب آن کدام است؟

جواب: نماز آيات دو رکعت است که هر رکعت آن پنج رکوع و دو سجده دارد و اسباب شرعى وجوب آن عبارت است از: کسوف خورشيد و خسوف ماه، اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود؛ زلزله و هر حادثه غيرعادى که باعث ترس بيشتر مردم شود مانند بادهاى سياه يا سرخ و يا زرد که غيرعادى باشند؛ تاريکى شديد، فرو رفتن زمين و ريختن کوه، صيحه آسمانى و آتشى که گاهى در آسمان ظاهر مى‏شود. در غير از کسوف و خسوف و زلزله، بايد آن حادثه موجب ترس و وحشت بيشتر مردم شود، و حادثه‏اى که ترس آور نباشد و يا موجب ترس و وحشت افراد نادرى گردد، اعتبار ندارد.

***   نماز آيات چگونه بايد خوانده شود؟

جواب: به چند صورت مى‏توان آن را بجا آورد:

+++ صورت اول: بعد از نيت و تکبيرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همين طور ادامه دهد تا يک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نمايد و بعد براى رکعت دوم قيام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.

+++  صورت دوم: بعد از نيت و تکبيرةالاحرام، حمد و يک آيه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان يک آيه خلاف احتياط است) از سوره‏اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آيه ديگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آيه ديگرى از همان سوره را قرائت نمايد و همين طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‏اى که پيش از هر رکوع، يک آيه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قيام نمايد و حمد و آيه‏اى از يک سوره را بخواند و به رکوع برود و همين طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به يک آيه از سوره‏اى اکتفا کند، نبايد سوره حمد را بيش از يک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.

+++ صورت سوم: يکى از رکعت‌ها را به يکى از دو صورت و رکعت ديگر را به نحو ديگر بجا آورد.

+++  صورت چهارم: سوره‏اى را که آيه‏اى از آن را در قيام پيش از رکوع اول خوانده، در قيام پيش از رکوع دوم يا سوم يا چهارم تکميل نمايد، که در اين صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قيام بعدى اعاده نموده و يک سوره يا آيه‏اى از آن را اگر پيش از رکوع سوم يا چهارم است، قرائت کند، و در اين صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.

***   آيا وجوب نماز آيات اختصاص به کسانى دارد که در شهر وقوع حادثه هستند و يا شامل همه مکلفينى که از آن مطلع شده‏اند هرچند در آن شهر نباشند نيز مى‏شود؟

جواب: وجوب آن مختص کسانى است که در شهر وقوع حادثه هستند و کسى هم که در شهر متصل به شهرى که حادثه در آن رخ داده، به‌طورى که مانند يک شهر محسوب شوند، زندگى مى‏کند، حکم آنها را دارد.

***    اگر شخصى هنگام وقوع زلزله بيهوش باشد و بعد از وقوع آن به هوش آيد، آيا نماز آيات بر او واجب است؟

جواب: اگر علم به وقوع زلزله پيدا نکند تا اينکه زمان متصل به وقت وقوع آن بگذرد، خواندن نماز آيات واجب نيست، اگرچه احتياط آن است که بجا آورد.

***    بعد از وقوع زلزله در منطقه‏اى، غالباً در مدت کمى دهها پس لرزه رخ مى‏دهد، حکم نماز آيات در اين موارد چيست؟

جواب: هر زلزله‏اى، چه شديد و چه خفيف، اگر زلزله مستقلى محسوب شود، نماز آيات جداگانه‏اى دارد.

***   اگر مرکز زلزله نگارى، وقوع لرزشهاى خفيف زمين را با ذکر تعداد آن در منطقه‏اى که ما زندگى مى‏کنيم، اعلام نمايد، ولى ما اصلاً آنها را احساس نکنيم، آيا در اين حالت نماز آيات بر ما واجب مى‏شود يا خير؟

جواب: اگر هنگام وقوع زلزله و يا در زمان متصل به آن، خودتان آن را احساس نکنيد، نماز آيات بر شما واجب نيست.

 منبع : رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی خامنه ای "دام ظله العالی"

نماز میت

نماز میت یا نماز مرده، نمازی است که در ادیان اسلام و بهائی برای مرده می‌خوانند. این نماز یکی از کارهای دینی است و همانند دیگر ادایان یک نوع تشریفات برای مرده‌است.

وقتی مسلمانی هر چند کودک، از دنیا می‌رود، پس از غسل دادن وکفن کردن، باید بر پیکر او نماز خواند. گرچه نام «نماز میت»بر آن گفته شده، ولی در واقع دعایی بیش نیست، زیرا رکوع و سجود و تشهد وسلام ندارد و وضو و غسل و تیمم داشتن شرط نیست و پاک بودن بدن نمازگزار هم لازم نمی‌باشد. اگر چه بهتر است شرایط نماز را داشته باشد.

این مراسم، بهتر است که به صورت جماعت انجام شود.

خواندن نماز بر جنازه مسلمان،«واجب کفایی»است. یعنی بر همه مسلمین واجب است و اگر فرد یا افرادی بخوانند، از دیگران ساقط است.

این نماز، خواستن رحمت و مغفرت برای مرده‌است. از این رو بهتراست که دوستان و بستگان و مؤمنین را خبر کند تا حضور یافته و بر اونماز بگزارند. این نماز، هم سبب رحمت بر میت است و هم موجب اجربرای نمازگزاران می‌شود.

معمولاً در خواندن این نماز، دعاها و جملات خاصی به صورت مستحب خوانده می‌شود. اما اندازه واجب آن، که دانستنش برای هرمسلمان ضروری است به اینصورت است:

نماز میت پنج تکبیر دارد.

پس از تکبیر اول، بگویند:اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدارسول الله.

پس از تکبیر دوم:بگویند:اللهم صل علی محمد و آل محمد.

پس از تکبیر سوم:اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات.

پس از تکبیر چهارم:اللهم اغفر لهذا المیت(اگر میت، مرد است)

یا:اللهم اغفر لهذه المیت(اگر میت، زن است)

پس از تکبیر پنجم، نماز تمام است.

کسی که بر میت نماز می‌خواند، باید رو به قبله باشد، و میت را، درمقابل او به پشت بخوابانند. بطوری که سر او به طرف راست نمازگزار وپایش به طرف چپ او باشد.

نمازگزار باید از میت دور نباشد. ولی اگر به صورت جماعت باشد، دور بودن نفرات دیگر مانع ندارد ولی اتصال باید حفظ شود.

اگر بر میتی نماز خوانده نشود(به عمد یا از روی فراموشی)یا بعدامعلوم شود که نماز، باطل بوده، پس از دفن شدن بر قبر او باید خواند.

منبع : ویکی پدیا (http://fa.wikipedia.org)

نماز غُفيله

از نمازهايى كه به جا آوردن آن به اميد ثواب پروردگار خوب است نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مى شود و وقت آن بعد از نماز مغرب است تا موقعى كه سرخى طرف مغرب از بين برود، در ركعت اوّل بعد از حمد به جاى سوره اين آيه را مى خواند:

«وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى فِى الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ سُبْحانَكَ اِنّى كُنْتُ مِنَ الظّالِمينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِى الْمُؤمِنينَ»

و در ركعت دوم بعد از حمد به جاى سوره اين آيه را بخوانند:

«وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إلاَّ هُو وَ يَعْلَمُ ما فِى الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة إلاّ يَعْلَمُها وَ لا حَبَّة فِى ظُلُماتِ الاْرْضِ وَ لا رَطْب وَ لا يَابِس إلاَّ فى كِتاب مُبين»

و در قنوت آن بگويند:

«اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِمَفاتِحِ الْغَيْبِ الَّتى لا يَعْلَمُهَا إلاَّ اَنْتَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ اَنْ تَفْعَلْ بِى كَذا وَ كَذا»

و به جاى كلمه كذا و كذا حاجتهاى خود را بگويند و بعد بگويند:

«اَللّهُمَّ اَنْتَ وَلِىُّ نِعْمَتِى وَ الْقادِرُ عَلى طَلِبَتى تَعْلَمُ حاجَتى فَأَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السّلامُ لَمّا قَضَيْتَها لِى».
منبع: رساله توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی

یکى از اعمال عمره و حج، طواف است، یعنى هفت دور گشتن به دور خانه خدا با شرایطى که در مناسک حج آمده است، بعد از تمام شدن طواف باید فورا (بین آن دو فاصله نشود و تأخیر در حدّ متعارف مانعى ندارد) دو رکعت نماز به نیت نماز طواف مثل نماز صبح در کنار مقام ابراهیم بخوانند و نباید بین نماز وطواف فاصله بیفتد یا در جاى دیگرى غیر از مقام ابراهیم خوانده شود؛ بلند یا آهسته خواندن نماز طواف، جائز است و در آن خواندن هر سوره اى نیز جائز است هر چند مستحب است در رکعت اول بعد از حمد، سوره توحید و در رکعت دوم «قل یا أیّها الکافرون» خوانده شود .

در نماز طواف و نیز سایر نمازها ی مربوطه، جلوتر بودن یا برابر ایستادن زن و مرد در نماز، به صحت نماز ضرر نمى زند

نماز قضای پدر
 

وقتی به امر خدا قضای نماز پدر بر پسر بزرگ واجب شد، با این وجوب، آن نمازها مثل نمازهای خودش،‌ جزو اعمال واجب پسر می گردد. چه بسا دلیل تكلیف، آن باشد كه وی به جهت بزرگ تر بودن، معمولا از حیات پدر بیش ترین بهره و استفاده را نسبت به دیگر فرزندان برده است. در مورد لزوم نماز قضای پدر بر پسر بزرگ تر، حکمت های مختلفی مطرح است که یکی از مهم ترین آن ها، امتیاز پسر بزرگ تر نسبت به دیگر ورثه در ارث است. از نظر فقهی، پسر بزرگ تر می تواند وسایل اختصاصی و شخصی پدر را صاحب شود. این وسایل، شامل لوازم شخصی پدر همچون: انگشتر، قرآن و شمشیر است كه در اصطلاح فقهی، «حبوه» خوانده می شود. در فقه تأكید شده كه پسر بزرگ تر، حق ارث بردن این وسایل را دارد. (1)

در مقابل این امتیازات، وظایفی هم بر عهده او نهاده شده است؛ از جمله به جا آوردن قضای نمازهای خوانده نشده پدر. ارتباط این دو امر، به گونه ای است كه برخی از فقها تأكید می نمایند که اگر پسر بزرگ تر نمازهای قضا را به جا نیاورد، حق ارث بردن حبوه را ندارد. به هر حال، تكلیف نمازهای پدر، یك تكلیف واجب برای پسر بزرگ تر است، همانند همه تكالیف دیگرش. در نتیجه، فرزند بزرگ تر به دلیل حرمت و جایگاه پدر، موظف به احترام او و ادا نمودن برخی از دیون وی می شود. وقتی به امر خدا قضای نماز پدر بر پسر بزرگ واجب شد، با این وجوب، آن نمازها مثل نمازهای خودش،‌ جزو اعمال واجب پسر می گردد. چه بسا دلیل تكلیف، آن باشد كه وی به جهت بزرگ تر بودن، معمولا از حیات پدر بیش ترین بهره و استفاده را نسبت به دیگر فرزندان برده است. اما در عین حال، عمل برای پسر بزرگ تر، جزء اعمال نیکو و صالح خود او نیز شمرده شده است و ثواب فراوان دارد. امام صادق (علیه السلام) ‌می‌فرماید: "حج‌، روزه و... از جانب میت قضا می‌شود. انجام دادن این کار، نیکو است‌". (2)

منابع :

 (1)-(امام خمینی، توضیح المسائل)

 (2)-(شیخ حر عاملی‌، وسائل الشیعه‌، ج 8، ص 279)

اگر كسى براى به جا آوردن نمازهاى فوت شده ميّتى اجير شود، يا براى انجام نمازى نذر و عهد كرده و يا قسمى ياد كرده در اين صورت واجب است آنها را به جا آورد. تعداد ركعات هم بستگى دارد كه هنگام نذر، اجاره، قسم و يا عهد، چند ركعت در نظر گرفته شده است.

دو ركعت نماز برای خدا
 

روزی دو شتر بزرگ و چاق برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هدیه آوردند.حضرت به اصحاب خود فرمود: آیا كسی هست در میان شما كه دو ركعت نماز بخواند و در قیام و ركوع و سجود و وضو و خشوع اهتمام به امور دنیا نداشته و در قلب او فكر دنیا نبوده باشد تا من یكی از این دو شتر را به او بدهم؟ كسی جواب نگفت. سه مرتبه این جمله را فرمود. كسی جواب او را ند اد مگر علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) برخاست و عرض كرد یا رسول الله من می‌خوانم و از اول نماز تا آخر چیزی از دنیا به خاطرم راه نداده فكر دنیا را نمی‌كنم.

رسول خدا: بخوان. علی نماز را خوانده و تمام كرد. جبرئیل نازل شد و عرض كرد یا رسول الله یكی از دو شتر را به علی بده.

رسول خدا: من با علی شرط كرده بودم چیزی از دنیا به قلبش راه ندهد ولی علی در سلام نماز به خاطرش آورد من كدام یكی را بگیرم بزرگش را یا چاقش را.

جبرئیل: یا محمد خداوند می‌فرماید كه علی فكر می‌كرد بزرگ را بگیرم یا چاقرا گرفته قربانی كنم و در راه خدا صدقه بدهم و این فكر علی در سلام نماز برای خدا بود، نه برای دنیا. رسول خدا یك شتر از آن دو شتر را به علی (علیه السلام) داد.[1]

منبع: [1] . مناقب، ج1، ص302.

عشق واقعی به خدا

در كنار شهری خاركنی زندگی می‌كرد كه فقر و فاقه او را به شدت محاصره كرده بود.

روزها در بیابان گرم، همراه با زحمت فراوان و بی‌دریغ مشغول خاركنی بوده و پس از به دست آوردن مقداری خار، آن را به پشت خود بار نموده به شهر می‌آورد و به قیمت كمی می‌فروخت.

روزی در ضمن كار صدای دور شو، كور شو، شنید، جمعیتی را با آرایش فوق العاده در حركت دید، برای تماشا به كناری ایستاده دختر زیبای امیر شهر به شكار می‌رفت، و آن دستگاه با عظمت از آن او بود.

در این حین چشم جوان خاركن به جمال خیره كننده‎ی او افتاد و به قول معروف دل و دین یكجا در برابر زیبایی خیره كننده او سودا كرد.

قافله عبور كرد و جوان ساعت‌ها در اندوه و حسرت می‌سوخت. توان كار كردن نداشت، لنگ لنگان به طرف شهر حركت كرد.

به حال اضطراب افتاد، دل خسته و افسرده شده، راه به جایی نداشت، میل داشت بدون هیچ شرطی، وسیله ازدواج با دختر شاه برایش فراهم شود.

دانشوری آگاه او را دید، از احوال درونش باخبر شد، تا می‌توانست او را نصیحت كرد ولی پند دانشور بی‌فایده بود و نصیحت او اثر نداشت و آنچه عاشق را آرام می‌كرد فقط رسیدن به محبوبش بود.

مرد دانشور آخر به او گفت:

«تو كه از حسب و نسب و جاه و مال، شهرت و اعتبار و زیبائی بهره‌ای نداری و عشق خواسته تو از محالات است و اكنون كه راه به بن‌بست رسیده، برای پیدا شدن چاره‌ی درد جز رفتن به مسجد و قرار گرفتن در سلك عابدین راهی نمی‌بینم. مشغول عبادت شو شاید از این راه به شهرت رسیده و گشایشی در كارت حاصل شود.»

خاركن فقیر پند دانشور را به كار بست،‌كوه و دشت و كار و كسب خویش را رها كرد و به مسجدی كه نزدیك شهر بود و از صورت آن جز ویرانه‌ای باقی نمانده بود آمد و بساط عبادت خود را جهت جلب نظر اهالی در آنجا پهن كرد.

كم‌كم كثرت عبادت و به خصوص نمازهای پی‌درپی، به تدریج او را در میان مردم مشهور كرد، آهسته آهسته ذكر خیرش دهان به دهان گشت و همه جا سخن او به میان آمد.

آری سخن از عبادت و پاكی و ركوع و سجود او در میان مردم آنچنان شهرت گرفت كه آوازه او به گوش شاه رسید و شاه با كمال اشتیاق قصد دیدار او كرد.

شاه روزی كه از شكار باز می‌گشت، مسیرش به كلبه‌ی عابد افتاد برای دیدن او عزم خود را جزم كرد و بالاخره همراه با ندیمان، با كبكبه شاهی قدم در مسجد خراب گذاشت.

پادشاه در ضمن زیارت خاركن فقیر و دیدن وضع عبادت او، به ارادتش افزوده شد، شاه تصور می‌كرد به خدمت یكی از اولیاء بزرگ الهی رسیده، تنها كسی كه خبر داشت این همه عبادت و آه و ناله قلابی و توخالی است خود خاركن بود.

در هر صورت پادشاه سر سخن را با آن جوان باز كرد و كلام را به مسأله ازدواج كشید، سپس با یك دنیا اشتیاق داستان دختر خود را مطرح كرده كه ای عابد شب زنده‌دار، تو تمام سنت‌های اسلامی را رعایت كرده‌ای مگر یك سنت مهم و آن هم ازدواج است، می‌دانی كه رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بر مساله ازدواج چه تأكید سختی داشت. من از تو می‌خواهم به اجرای این سنت مهم برخیزی و فراهم آوردن وسیله‌ی آن هم با من، علاوه بر این من میل دارم كه تو را به دامادی خود بپذیرم، زیرا در سراپرده خود دختری دارم آراسته به كمالات و از لطف الهی از زیبایی خیره كننده‌ای هم برخوردار است، من از تو می‌خواهم به قبول پیشنهاد من تن در دهی، تا من آن پری‌روی را با تمام مخارج لازمه در اختیار تو قرار دهم!

جوان بعد از شنیدن سخنان شاه در یك دنیا حسرت فرو رفت و در جواب شاه سكوت كرده و شاه به تصور این كه حجب و حیاء و زهد و عفت مانع از جواب اوست چیزی نگفت، از جوان عابد خداحافظی كرد و به كاخ خود رفت، ولی تمام شب در این فكر بود كه چگونه زمینه‌ی ازدواج دخترش را با این مرد الهی فراهم كند.

صبح شد، شاه یكی از دانشوران را خواست و داستان عابد را با او در میان گذاشت و گفت به خاطر خدا و برای اینكه از قدم او زندگی من غرق بركت شود نزد او رو و وی را به این ازدواج و وصلت حاضر كن.

عالم آمد و پس از گفتگوی بسیار و اقامه و دلیل و برهان و خواندن آیه و خبر، ‌جوان را راضی به ازدواج كرد.

سپس نزد شاه آمد و رضایت عابد را به سلطان خبر داد، سلطان از این مساله آن چنان خوشحال شد كه در پوست نمی‌گنجید.

مأموران شاه به مسجد آمدند و با خواهش و تمنا لباس دامادی شاه را به او پوشاندند و او را مانند نگینی در حلقه گرفتند و با كبكبه و دبدبه شاهی به قصر آورند. در آنجا غلامان و كنیزان دست به سینه برای استقبال او صف كشیده بودند و امیران و دبیران و سپاهیان جهت احترام به داماد شاه گوش تا گوش ایستاده بودند.

وقتی قدم به بارگاه شاه گذاشت و چشمش به آن همه جلال و شكوه و عظمت افتاد، غرق در حیرت شد و ناگهان برق اندیشه درون جان تاریكش را روشن كرد، به این مساله توجه نمود، من همان جوان فقیر و آدم بدبختم، من همان خاركن مسكین و دردمندم، من همانم كه مردم عادی حاضر نبودند سلامم را جواب بدهند، من همان گدای دل سوخته‌ام كه از تهیه‌ی قرص نان جویی و پارچه‌ای كهنه عاجز بودم، من همان پریشان عاجز و بینوای مستمندم!

آری جوان بر اساس آیات الهی به فكر فرو رفت، كه من همان خاركنم كه بر اثر عبادت میان تهی، و طاعت ریایی به این مقام رسیدم، آه بر من، حسرت و اندوه از من، اگر به عبادت حقیقی و طاعت خالص اقدام می‌كردم چه می‌شدم؟

در غوغای پر از آرایش ظاهری دربار، چشم دل خاركن باز شد، جمال دوست در آئینه‌ی دلش تجلی كرد. با قدم اراده و عزم استوار، پای از دربار بیرون گذاشت و از كنار آغوش آن پری‌وش كناره گرفت و به سوی نماز و عبادت واقعی و بندگی حقیقی خدا حركت كرد.

وقتی نماز ریائی و میان تهی و الفاظ بی‌معنی این گونه برای حل مشكل مدد كند، نماز واقعی و عبادات خالصانه، و طاعت بی‌ریا چه خواهد كرد؟[1]

منابع:

 لطیف راشدی ـ سرود شكفتن، ص15

[1] . كتاب عرفان اسلامی، جلد 5، به نقل از كتاب طاقدیس مرحوم ملا احمد نراقی.

نماز مادر برای صبر
 

قافله‌ای از حاجیان در صحرا به خیمه‌ زنی رسیدند، خواستند استراحت نمایند. اجازه گرفتند و در خیمه‌اش وارد شدند. زن گفت ای زائران خانه‌ خدا خوش آمدید؛ شتران من به چَرا رفته‌اند وقتی برگشتند از شما پذیرایی می‌كنم. زن بیرون شد از دور چوپان مویه كنان می‌آمد به زن گفت: شترها نزدیك چاه آب كه رسیدند هجوم آوردند و پسرت را به چاه افكندند. بدیهی است چاه‌هایی كذایی كه عمق زیاد و آب فراوان دارد افتادن در آنها مُردن است و امید نجاتی نیست.

زن جلو رفت تا چوپان را آرام كند گفت ما میهمان داریم صدا نكن مبادا میهمان‌ها ناراحت شوند، میهمان نوازی، لازمه‌ مسلمانی است. فوراً دستور داد گوسفندی كُشتند و آماده برای پذیرایی شد.

وقتی زن وارد خیمه شد حاجی‌ها به او گفتند ما خیلی متأسفیم كه چنین جریانی رُخ داده و در چنین موقعی مزاحم شدیم.

زن گفت آقایان حُجّاج من نمی‌خواستم شما بفهمید و متأثر شوید ولی حالا كه دانستید پس اذن بدهید من دو ركعت نماز بخوانم، چراكه خدا در قرآن فرموده: «وَاستَعینُوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلوه» به نماز طلب یاری كنید. من هم برای بردباری در این مصیبت نماز بخوانم.

((من و شما اسمی از اهل قرآن داریم، زن بیابانی به یك آیه‌ قرآن عمل می‌كند. از نماز))

بعد گفت كه كدامتان می‌توانید قرآن بخوانید؟ یكی از حاجی‌ها شروع به خواندن آیات اِسترجاع كرد «وَلَنَبلَُونّهم بِشَیء مِنَ الخَوفِ وَالجُوع ... » زن گفت خدایا اگر بنا بود كسی در این دنیا بماند باید حبیبت محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ می‌ماند پروردگارا در قرآن مجیدت امرِ به صبر فرمودی و وعده‌ اَجر دادی، من در مصیبت جوانم صبر می‌كنم تو هم در عوض پاداشت را شاملِ حال من گردان و این جوانم را بیامرز.[1]

منبع:  [1] . نماز عرفان.

نماز و كودكان
 

روزی پیغمبر اكرم با جمعی از مسلمین در نقطه ای نماز می گذارد. موقعی كه آن حضرت به سجده می رفت حسین - علیه السّلام- كه كودك خردسالی بود به پشت پیغمبر سوار می شد و پاهای خود را حركت می داد و هی هی می كرد. وقتی پیغمبر می خواست سر از سجده بردارد او را می گرفت، پهلوی خود به زمین می گذارد. باز در سجده‎ی دیگر، و تا پایان نماز طفل مكرر به پشت پیغمبر سوار می شد. یك نفر یهودی ناظر این كار بود. پس از نماز به حضرت عرض كرد: شما با كودكان خود طوری رفتار می كنید كه ما هرگز چنین نمی كنیم. پیغمبر اكرم در جواب فرمود: اگر شماها به خدا و رسول خدا ایمان می داشتید به كودكان خود عطوف و مهربان بودید.

مهر ومحبت پیغمبر عظیم الشأن نسبت به كودك، مرد یهودی را سخت تحت تأثیر قرار داد و صمیمانه آئین مقدّس اسلام را پذیرفت.[1]

منبع: [1] . بحار الانوار، جلد 10،‌ص 83.